“Gửi một nhà thơ nhỏ trong một tuyển tập thơ” – Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges, 1951 | Photo by Grete Stern
Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.
Gửi một nhà thơ nhỏ trong một tuyển tập thơ
Đâu rồi ký ức về những ngày
là của anh trên trái đất, và thêu dệt
niềm vui với nỗi buồn và là cả vũ trụ cho anh?
Dòng sông của hữu hạn năm
đã đánh mất chúng; anh là một từ trong một chỉ mục.
Các vị thần đã cho những người khác vinh quang vô tận,
những chữ khắc và tên in trên đồng tiền xu, những tượng đài và sử gia tận tụy;
chúng tôi chỉ biết về anh, người bạn u khuất,
rằng anh từng nghe tiếng sơn ca vào một buổi chiều tà.
Giữa những bông lan nhật quang của bóng tối, cái bóng hư phù của anh
ắt sẽ nghĩ các vị thần hẹp hòi.
Song các ngày là một mạng lưới của những đau khổ tầm thường,
và có gì may mắn hơn được là tro
mà sự lãng quên được làm thành từ đó?
Vào những người khác các vị thần đã ném
ánh sáng bất diệt của vinh quang, soi vào ruột gan và liệt kê những lỗi lầm,
vinh quang, thứ cuối cùng đã làm héo hon bông hồng mà nó tôn kính;
họ đã nhân từ hơn với anh, người anh em.
Trong cơn ngây ngất của một hoàng hôn không bao giờ là đêm,
anh vẫn lắng nghe giọng của con sơn ca của Theocritus.
Jorge Luis Borges, “A un poeta menor de la antología,” El otro, el mismo (Emecé, 1964).
Copyright © 1964 by Jorge Luis Borges | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 