“Tiếng mẹ trung thành của tôi” – Czesław Miłosz
Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.
Tiếng mẹ trung thành của tôi
Tiếng mẹ trung thành của tôi,
tôi đã cung phụng người.
Hằng đêm tôi đã đặt trước người những cái bát nhỏ sặc sỡ,
để người có cây bạch dương, con châu chấu, con chim sẻ của người
như còn lưu giữ trong trí nhớ của tôi.
Điều đó đã kéo dài nhiều năm.
Người là tổ quốc tôi vì tôi không có một tổ quốc nào khác.
Tôi đã tin rằng người cũng sẽ là một người đưa tin
giữa tôi và một vài người tốt,
ngay cả khi chỉ có rất ít, hai mươi, mười,
hay còn chưa ra đời.
Giờ, tôi thừa nhận mình có nghi ngờ.
Có những lúc dường như tôi đã phung phí cuộc đời.
Bởi người là tiếng nói của những kẻ hèn hạ,
của những kẻ mất lý trí, thù hận lẫn nhau
có lẽ hơn cả thù hận các dân tộc khác,
tiếng nói của những kẻ chỉ điểm,
tiếng nói của những kẻ hoang mang,
phát bệnh vì sự ngây thơ của chính mình.
Nhưng không có người tôi sẽ là ai?
Chỉ là một tên học giả ở một đất nước xa,
một thành công, không có những sợ hãi và tủi nhục.
Phải, tôi là ai nếu không có người?
Chỉ một kẻ triết lý như bao người khác.
Tôi hiểu, sự học của tôi phải là như thế:
vinh quang cá nhân lấy đi,
Vận mệnh trải một tấm thảm đỏ
trước kẻ tội lỗi trong một vở kịch đạo đức
trong khi trên nền vải một chiếc đèn lồng ma thuật rọi lên
những hình ảnh của nỗi thống khổ con người và thần thánh.
Tiếng mẹ trung thành của tôi,
có lẽ rốt cuộc chính tôi sẽ phải tìm cách cứu người.
Nên tôi sẽ tiếp tục đặt trước người những cái bát nhỏ sặc sỡ
sáng và sạch nếu có thể,
bởi trong bất hạnh cần có một chút trật tự và cái đẹp.
Berkeley, 1968
Czesław Miłosz, “My Faithful Mother Tongue,” trans. author and Robert Pinsky in Miłosz, The Collected Poems 1931-1987 (Ecco, 1988).
Copyright © 1988 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 