“Bồn chồn” – Li-Young Lee
Li-Young Lee (1957–) là nhà thơ người Mỹ gốc Trung Quốc. Là chắt ngoại của Viên Thế Khải và con trai một bác sĩ riêng của Mao Trạch Đông, ông sinh ra ở Jakarta, nơi cha mẹ ông sống lưu vong trước khi định cư ở Hoa Kỳ. Ông được trao giải Whiting cho thơ năm 1988, giải thơ Lamont năm 1990, giải văn chương Lannan năm 1995, và giải William Carlos Williams năm 2002.
Bồn chồn
Tôi có thể nghe trong giọng nói của người
người sinh ra ở một đất nước
và sẽ chết ở một đất nước khác.
Và nơi người sống là nơi người sẽ được chôn,
và khi người mơ đó là nơi người sinh ra đời.
Và mặt trăng không bao giờ treo trên cả hai bầu trời
trong cùng một đêm,
và đó là lý do người nghĩ trăng có một cô em gái,
đó là lý do ngày của người là con tin với những đêm của người,
và đó là lý do người không thể ngủ trừ khi bằng cách quên,
và người không thể yêu trừ khi bằng cách nhớ.
Và đó là lý do người bị chia đôi: có và không.
Tôi muốn chết. Tôi muốn sống.
Đừng bao giờ đi. Hãy để tôi yên.
Tôi có thể nghe qua những gì người nói
những từ đầu tiên của người hẳn là ba và mẹ.
Trước cả tên của người, mẹ.
Rất lâu trước amen, ba.
Và người đặt một từ vào chiếc giày bên trái,
một từ vào chiếc giày bên phải, và người bước đi.
Và khi nằm xuống người nhét chúng xuống
dưới gối, nơi chúng sinh
ra những từ khác: tuổi thơ, số phận, và giải cứu.
Thiên đường, rượu, trở về.
Và ngay cả chúa và cái chết cũng là con cái.
Ngay cả thế giới cũng được sinh ra, ngay cả mùa hè
cũng là hậu duệ. Và cây táo. Hãy nhìn và xem
toàn bộ dòng dõi đang sống
trong mỗi chiếc lá và mỗi quyết định
rẽ nhánh, rúc trong từng chồi mau,
ở bên nhau trong hoa, và một lần nữa
ở trong thịt quả, hòa lẫn trong hương thơm
của miếng đầu tiên và miếng cuối cùng.
Tôi biết qua sự im lặng của người rằng người đã thấy những cánh hoa
mênh mông trong sự tan biến của chúng.
Bay, chúng dựng nên nơi trú ngụ duy nhất của người.
Rơi, chúng gieo những cái bóng dưới chân người.
Và khi người nhắm mắt lại
người có thể nghe thấy những suối nguồn cổ xưa
mà chúng bắt nguồn từ đó,
đá và nước không ngừng tuyên bố
những quy luật của đến và đi.
Li-Young Lee, “Restless,” Book of My Nights (BOA Editions, 2001).
Copyright © 2001 by Li-Young Lee | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 