“Hêraclít” – Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.
Hêraclít
Chạng vạng thứ hai.
Đêm chìm vào giấc ngủ.
Sự thanh tẩy và sự quên lãng.
Chạng vạng thứ nhất.
Buổi sáng đã từng là bình minh.
Ngày từng là buổi sáng.
Ngày đông đúc sẽ trở thành buổi tối mệt mỏi.
Chạng vạng thứ hai.
Cái thói quen còn lại của thời gian, đêm.
Sự thanh tẩy và sự quên lãng.
Chạng vạng thứ nhất…
Bình minh lén lút và trong bình minh
sự lo lắng của người Hy Lạp.
Đây là tấm dệt gì
của sẽ, đang, và đã?
Đây là con sông gì
mà qua đó sông Hằng chảy?
Đây là con sông gì mà nguồn của nó không thể nghĩ bàn?
Đây là con sông gì
mà kéo theo những thần thoại và gươm kiếm?
Có ngủ cũng vô ích.
Nó chảy qua giấc ngủ, qua sa mạc, qua một tầng hầm.
Dòng sông cuốn tôi đi và tôi là dòng sông đó.
Từ một chất mong manh mà tôi được tạo ra, từ thời gian bí ẩn.
Có lẽ mạch nước ở trong tôi.
Có lẽ từ bóng của tôi
mà ngày dậy lên, chết chóc và ảo ảnh.
Jorge Luis Borges, “Heráclito,” Elogio de la sombra (Emecé Editores, 1969).
Copyright © 1969 by Jorge Luis Borges | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 