“Một ngọn núi thần” – Czesław Miłosz
Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.
Một ngọn núi thần
Tôi không nhớ chính xác Budberg mất khi nào, hai hay ba năm trước.
Chen cũng vậy. Năm ngoái hay là năm kia.
Ít lâu sau khi chúng tôi đến, Budberg, nhẹ nhàng trầm ngâm,
Nói ban đầu khó mà làm quen
Bởi ở đây không có xuân, hạ, thu, đông.
“Tôi cứ mơ thấy tuyết và những cánh rừng bạch dương.
Nơi hầu như không gì thay đổi anh chẳng biết thời gian trôi đi như thế nào.
Đây, anh sẽ thấy, là một ngọn núi thần.”
Budberg: một cái tên quen thuộc thời thơ ấu.
Họ có thanh thế ở vùng chúng tôi,
Gia đình người Nga này, hậu duệ người Đức ở vùng Baltic.
Tôi chưa đọc tác phẩm của anh, quá chuyên môn.
Và Chen, tôi nghe nói, là một nhà thơ tài ba,
Tôi phải tin, vì anh viết tiếng Trung.
Những tháng Mười nóng, tháng Bảy mát, tháng Hai cây ra hoa.
Ở đây chim ruồi bay tìm bạn không báo trước mùa xuân.
Chỉ cây phong trung thành là trút lá hằng năm.
Chẳng có lý do gì, đấy là cách mà tổ tiên nó đã học.
Tôi cảm giác Budberg đã đúng và tôi nổi loạn.
Vậy là tôi chẳng có sức mạnh, sẽ không cứu thế giới?
Danh vọng sẽ vụt qua tôi, không mũ, không miện?
Tôi đã rèn luyện mình, tôi kẻ Độc nhất,
Để làm thơ cho lũ hải âu và sương mù biển,
Để lắng nghe tiếng còi sương ầm ầm bên dưới?
Cho đến khi nó qua. Cái gì qua? Cuộc đời.
Giờ tôi không thấy xấu hổ về thất bại của mình.
Một hòn đảo âm u với đàn hải cẩu sủa
Hay một sa mạc khô cằn là đủ
Để làm chúng ta nói: yes, oui, si.
“Ngay cả khi ngủ chúng ta cũng tham gia tạo thành thế giới.”
Sự bền bỉ chỉ đến từ sự kiên trì.
Bằng một cái vẩy tay tôi tạo ra một sợi dây vô hình,
Tôi leo lên và nó giữ lấy tôi.
Thật là một đám rước! Quelles délices!
Những mũ và áo trùm đầu!
Giáo sư đáng kính nhất, Budberg,
Giáo sư xuất sắc nhất, Chen,
Giáo sư danh sự sai lầm, Miłosz,
Người làm thơ bằng một thứ tiếng xa lạ.
Ai sẽ đếm đến họ. Và ở đây ánh nắng.
Để ngọn lửa của những ngọn nến cao của họ phai nhạt.
Và bao nhiêu thế hệ chim ruồi đồng hành cùng họ
Khi họ bước đi. Trên ngọn núi thần.
Và sương lạnh từ biển, bởi một lần nữa tháng Bảy lại về.
Berkeley, 1975
Czesław Miłosz, “A Magic Mountain,” trans. author and Lillian Vallee in Miłosz, The Collected Poems 1931-1987 (Ecco Press, 1988).
Copyright © 1988 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 