“Xe kéo” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.

Xe kéo

Ông đang làm gì
người đàn ông trăm tuổi này
với gương mặt như một cuốn sách cũ
mắt không nước mắt
môi mím chặt
canh giữ những ký ức
và những lầm bầm của lịch sử

giờ
khi những ngọn núi đông
biến mất
và Fujiyama bước vào chòm Lạp Hộ
Hirohito
ông già trăm tuổi – hoàng đế thần và quan –
đang viết

đấy không phải là những hành động
của ân sủng
hay hành động của giận dữ
những tiến cử
của các tướng lĩnh
các trò tra tấn công phu
mà một tác phẩm
cho cuộc thi
thơ truyền thống hằng năm

chủ đề
là một chiếc xe kéo
hình thức: thể tanka đáng kính
năm dòng
ba mươi mốt âm tiết

“khi tôi ngồi lên tàu
của đường sắt quốc gia
tôi nghĩ về thế giới
của ông nội tôi
Thiên hoàng Meiji”

một bài thơ
trong hình thức thô sơ
hơi thở nín
không má hồng giả tạo

khác
những tác phẩm hiện đại
ướt át một cách trơ trẽn
đầy tiếng hú hân hoan

một mảnh vụn
về một con đường sắt
không sầu muộn
của sự vội vã trước một hành trình dài
và không cả
đau buồn và hy vọng

tôi nghĩ
trái tim tôi thắt lại
về Hirohito

về tấm lưng gù của ông
cái đầu đông cứng
mặt của một con búp bê già

tôi nghĩ về đôi
mắt khô của ông
bàn tay nhỏ
suy nghĩ chậm
như khoảng dừng
giữa một tiếng cú gọi
với một tiếng khác

tôi nghĩ
trái tim tôi thắt lại
số phận sẽ ra sao
đối với thơ truyền thống

nó có đi
theo cái bóng của vị hoàng đế

biến mất
nhẹ như không

Zbigniew Herbert, “Wagon,” Elegy for the Departure and Other Poems, trans. Bogdana and John Carpenter (Ecco, 1999). This poem also appeared in The New Yorker (September 28, 1992 Issue).

Copyright © 1990 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.