“Bi ca cho N. N.” – Czesław Miłosz
Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.
Bi ca cho N. N.
Hãy cho tôi biết nếu nó quá xa đối với chị.
Chị có thể chạy qua những con sóng nhỏ của biển Baltic
và qua những cánh đồng Đan Mạch, một rừng sồi,
hoặc rẽ vào đại dương, và ở đó, sớm thôi là
Labrador, trắng vào mùa này trong năm.
Và nếu chị, người vẫn mơ về một hòn đảo cô đơn,
sợ hãi thành phố và những ánh đèn nhấp nháy trên xa lộ
thì chị có một con đường thẳng đi qua hoang dã
trên những vũng nước tan, xanh đen, với dấu chân nai và tuần lộc
đến tận dãy Sierra và các mỏ vàng bỏ hoang.
Sông Sacramento có thể dẫn chị đi
giữa những ngọn đồi mọc đầy sồi gai.
Rồi chỉ một rừng bạch đàn, và chị sẽ tìm thấy tôi.
Phải, khi hoa thạch nam nở
và vịnh trong xanh vào những sáng mùa xuân
tôi miễn cưỡng nghĩ về ngôi nhà giữa những hồ nước
và những chiếc lưới kéo dưới bầu trời Litva.
Cái gian nhà tắm nơi chị thường để váy
đã mãi mãi biến thành một viên pha lê trừu tượng.
Bóng tối như mật ở đó, bên hiên,
và những con cú nhỏ vui nhộn, và mùi da thuộc.
Làm thế nào người ta có thể sống lúc bấy giờ, tôi không biết.
Kiểu cách và trang phục lấp loáng, không rõ ràng,
không tự túc, hướng tới một chương kết.
Có quan trọng không chúng ta khao khát các thứ như chính nó?
Kiến thức về những năm khói lửa đã làm sém lũ ngựa trước lò rèn,
những cây cột nhỏ ở chợ,
những bậc thang gỗ và bộ tóc giả của Mama Fliegeltaub.
Ta đã học được nhiều điều, chuyện này chị rõ:
làm sao, dần dần, cái không thể bị lấy đi
đã bị lấy đi. Con người, cảnh vật.
Và trái tim không chết khi người ta nghĩ nó phải chết,
chúng ta mỉm cười, trên bàn có trà và bánh.
Và chỉ hối hận rằng mình đã không yêu
những tro tàn tội nghiệp ở Sachsenhausen
bằng tình yêu tuyệt đối, vượt quá cả sức người.
Chị đã quen với những mùa đông ẩm ướt mới,
một căn nhà nơi máu của tên chủ người Đức
được rửa khỏi tường, và hắn không bao giờ quay lại.
Tôi cũng nhận chỉ cái gì có thể, các thành phố, đất nước.
Người ta không thể bước hai lần xuống một mặt hồ
trên những chiếc lá bu lô mục rữa,
phá vỡ một dải nắng hẹp.
Tội lỗi, của chị và tôi? Không phải một tội lỗi lớn.
Bí mật, của chị và tôi? Không phải những bí mật lớn.
Không, khi họ buộc khăn vào hàm, kẹp cây thập giá nhỏ giữa ngón,
và đâu đó một con chó sủa, và ngôi sao đầu lóe sáng.
Không, nó không phải vì đường quá xa
mà chị không đến gặp tôi hôm ấy hay đêm ấy.
Năm này qua năm khác nó lớn dần cho đến khi áp đảo,
tôi đã hiểu nó như chị hiểu: sự thờ ơ.
Berkely, 1963
Czesław Miłosz, “Elegy for N. N.,” trans. author and Lawrence Davis in Miłosz, The Collected Poems, 1931-1987 (Ecco Press, 1988).
Copyright © 1974 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 