“Cung điện” – Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.
Cung điện
Cung điện không vô tận.
Những bức tường, bờ lũy, khu vườn, mê cung, cầu thang, hiên, bệ cửa sổ, cửa ra vào, hành lang, sân tròn hoặc chữ nhật, sân viện, ngã tư, bể chứa, tiền sảnh, buồng, phòng, thư viện, gác mái, ngục tối, những buồng giam không lối thoát và hầm mộ, nhiều không kém số hạt cát sông Hằng, nhưng số lượng của chúng có hạn. Từ những mái nhà, về phía Tây, không ít người có thể nhìn thấy các lò rèn, xưởng mộc, chuồng ngựa, xưởng đóng thuyền và các túp lều nô lệ.
Không ai được phép đi lại quá một phần nhỏ của cung điện. Một số chỉ biết đến tầng hầm. Chúng ta có thể cảm giác được vài khuôn mặt, vài giọng nói, vài lời, nhưng những gì chúng ta cảm nhận được là rất ít ỏi. Ít ỏi và đồng thời quý giá. Ngày mà chiếc đục khắc lên bia mộ và ghi lại trong sổ giáo xứ là ngày mà chúng ta đã qua đời; chúng ta đã chết khi không gì chạm đến chúng ta, không một lời, không một khao khát, không một ký ức. Tôi biết là tôi chưa chết.
Jorge Luis Borges, “El palacio,” El oro de los tigres (Emecé Editores, 1972).
Copyright © 1972 by Jorge Luis Borges | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 