“Ông Cogito nghĩ gì về địa ngục” – Zbigniew Herbert
Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.
Ông Cogito nghĩ gì về địa ngục
Tầng dưới cùng của địa ngục. Trái với suy nghĩ thông thường ở đó không phải là những kẻ chuyên quyền, hay những kẻ giết mẹ, hay kể cả những kẻ theo đuổi thân xác người khác. Nó là nơi ẩn náu của các nghệ sĩ, có đầy đủ những tấm gương, nhạc cụ và tranh ảnh. Thoạt nhìn đây là đơn vị xa hoa nhất của địa ngục, không có hắc ín hay những tra tấn xác thịt.
Các cuộc thi, lễ hội và các buổi hòa nhạc được tổ chức quanh năm. Không có mùa cao điểm. Cao điểm là vĩnh viễn và gần như tuyệt đối. Cứ vài tháng một lần các xu hướng mới lại được tạo ra và dường như chẳng có gì có thể cản bước cuộc diễu hành thắng lợi của nhóm avant-garde.
Beelzebub yêu nghệ thuật. Hắn khoe khoang rằng các dàn hợp xướng, các nhà thơ và các họa sĩ của hắn gần như đã vượt trội hơn những kẻ trên thiên đường. Kẻ nào có nghệ thuật tốt hơn thì có chính phủ tốt hơn – rõ là thế. Chẳng mấy chốc họ có thể đọ sức tranh tài tại Liên hoan Hai Thế giới. Rồi chúng ta sẽ xem sẽ còn lại những gì từ Dante, Fra Angelico, và Bach.
Beelzebub hỗ trợ nghệ thuật. Hắn cung cấp cho các nghệ sĩ của mình sự bình yên, đồ ăn ngon và sự cách ly tuyệt đối khỏi cuộc sống địa ngục.
Zbigniew Herbert, “What Mr. Cogito Thinks About Hell,” Mr. Cogito, trans. Bogdana and John Carpenter (Ecco Press, 1993).
Copyright © 1974 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 