“Vỏ sò” – Osip Mandelstam
Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.
Vỏ sò
Có lẽ, bạn không cần đến tôi,
Đêm; từ vực sâu thế giới,
Như vỏ sò, không ngọc trai,
Tôi bị xô vào bờ của bạn.
Bạn thờ ơ tung bọt sóng
Và miễn cưỡng bạn hát ca;
Song bạn sẽ yêu, bạn sẽ mến
Sự giả dối của chiếc vỏ thừa.
Nằm trên cát bên cạnh nó,
Bạn sẽ khoác chiếc áo choàng,
Bạn sẽ gắn, không thể gỡ,
Chiếc chuông sóng khổng lồ;
Và các bức tường vỏ mỏng,
Như ngôi nhà trái tim hoang,
Bọt thì thầm sẽ đổ trọn
Gió, mưa dầm, và sương…
Osip Mandelstam, “Раковина” (1911).
Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 