“Đó là mùa đông” – Czesław Miłosz
Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.
Đó là mùa đông
Mùa đông đến như nó đến trong thung lũng này.
Sau tám tháng trời khô hạn mưa trút
Và những ngọn núi màu rơm ngả xanh một thời gian.
Trong những hẻm núi nơi những cây nguyệt quế xám xịt
Ghép rễ đá của chúng vào đá granit,
Dòng chảy ắt đã lấp đầy những lòng lạch khô cạn.
Gió đại dương lung lay những cây bạch đàn,
Và dưới những đám mây bị một tòa tháp pha lê xé rách
Những ngọn đèn gai sáng rực trên các bến tàu.
Đây không phải là nơi bạn ngồi dưới mái hiên quán cà phê
Trên quảng trường đá cẩm thạch, quan sát đám đông,
Hay thổi sáo bên cửa sổ trên một con phố hẹp
Trong khi tiếng dép trẻ con lạch bạch trong lối vòm.
Họ nghe nói về một vùng đất, rộng lớn và trống trải,
Có núi bao quanh. Nên họ đi, bỏ lại những cây thập giá
Gỗ gai và dấu vết của những đống lửa trại.
Chuyện là, họ đã trải qua mùa đông trên ngọn đèo tuyết,
Rút thăm và luộc xương của những kẻ đồng hành;
Và vậy là sau đó một thung lũng nóng, nơi có thể trồng chàm,
Có vẻ đẹp đối với họ. Và xa hơn nữa, nơi sương mù
Dồn vào các vịnh nhỏ ven biển, đại dương hoạt động.
Ngủ: đá và mũi đất sẽ nằm xuống bên trong bạn,
Hội đồng chiến tranh của các động vật bất động ở một chốn cằn,
Vương cung thánh đường của thằn lằn, một màu trắng bọt.
Ngủ trên áo choàng của bạn trong khi ngựa gặm cỏ
Và một con đại bàng đo một dốc đá.
Khi tỉnh dậy, bạn sẽ có các phần của thế giới.
Phía Tây, một vỏ ốc rỗng của nước và không khí.
Phía Đông, luôn sau bạn, ký ức rỗng về linh sam phủ tuyết.
Và trải dài từ đôi tay dang rộng
Chẳng có gì ngoài cỏ đồng, Bắc và Nam.
Chúng tôi là những người nghèo, nhiều cực nhọc.
Chúng tôi cắm trại dưới nhiều ngôi sao,
Nơi bạn nhúng cốc xuống lấy nước từ dòng sông đục
Và cắt bánh mì bằng một con dao bỏ túi.
Nơi ấy là đây; được chấp nhận, không được chọn.
Chúng tôi nhớ có những con phố và nhà ở nơi chúng tôi ra đi,
Nên phải có nhà ở đây, biển hiệu của người đóng yên,
Một hiên nhỏ với một chiếc ghế. Nhưng trống rỗng, một xứ sở
Nơi sấm sét bên dưới làn da gợn sóng của trái đất,
Những con sóng vỗ, một đàn bồ nông, đã vô hiệu chúng tôi.
Như thể những cái bình của chúng tôi, mang đến từ bờ biển khác,
Là những mũi giáo khai quật lên của một bộ lạc đã mất
Những người ăn thằn lằn và bột hạt sồi.
Và đây tôi đang bước đi, trên trái đất vĩnh cửu.
Bé nhỏ, dựa vào một cây gậy.
Tôi đi qua một công viên núi lửa, nằm xuống một nguồn suối,
Không biết làm sao diễn tả cái luôn luôn và ở khắp nơi:
Trái đất mà tôi bám vào thật chắc
Dưới ngực và bụng đến nỗi tôi thấy biết ơn
Từng viên sỏi một, và không biết liệu
Đó là nhịp đập của tôi hay nhịp đập của trái đất tôi nghe,
Khi những vạt áo choàng lụa vô hình lướt qua tôi,
Những bàn tay, bất kể chúng ở đâu, chạm vào cánh tay tôi,
Hay tiếng cười nhỏ, một lần, đã lâu bên rượu,
Với những lồng đèn trên cây mộc lan, vì nhà tôi rộng.
Berkeley, 1964
Czesław Miłosz, “It Was Winter,” trans. author, Robert Hass, Robert Pinsky, and Renata Gorczynski in Miłosz, The Collected Poems, 1931-1987 (Ecco Press, 1988).
Copyright © 1965 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 