“Proteus” – Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges (1899–1986) là một nhà văn và nhà thơ người Argentina, một nhân vật chủ chốt trong nền văn chương tiếng Tây Ban Nha với những tác phẩm đã trở thành điển phạm của châu Mỹ Latin trong thế kỷ XX. Sách của ông bắt đầu được dịch và xuất bản rộng rãi ở Mỹ và châu Âu sau khi ông được trao giải Prix International cùng Samuel Beckett năm 1961. Danh tiếng quốc tế của ông cũng được củng cố bởi các giải de Cervantes năm 1969 và giải Jerusalem năm 1971, bên cạnh sự bùng nổ của các nhà văn Mỹ Latin thuộc thế hệ sau trong những năm 1960 và 1970.
Proteus
Trước khi những tay chèo của Odysseus
có thể làm mệt mỏi biển cả màu rượu vang
tôi đã đoán được những hình hài khó nắm bắt
của vị thần có cái tên là Proteus.
Người chăn cừu của những đàn sóng biển
và người sở hữu món quà tiên tri,
ngài thích giữ bí mật những gì ngài biết
và thêu dệt những lời sấm bâng quơ.
Bị người ta thúc giục, ngài hóa thành
hình dạng một con sư tử hay một đống lửa
hay cái cây đổ bóng xuống bờ sông
hay nước thứ biến tan vào nước.
Đừng ngạc nhiên trước Proteus người Ai Cập,
bạn, kẻ là một, và cũng là nhiều người.
Jorge Luis Borges, “Proteo,” La rosa profunda (Emecé Editores, 1975).
Copyright © 1975 by Jorge Luis Borges | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 