“Chúng ta hóa điên vì cuộc đời dễ dãi” – Osip Mandelstam
Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.
Chúng ta hóa điên vì cuộc đời dễ dãi
Chúng ta hóa điên vì cuộc đời dễ dãi.
Rượu buổi sáng và buổi tối nôn nao.
Làm sao kiềm giữ cái niềm vui vô ích,
Bệnh dịch say, khuôn mặt đỏ máu trào?
Cái bắt tay một nghi thức đau đớn,
Và những nụ hôn trên con phố ban đêm
Khi dòng sông chảy nặng nề và chậm,
Và như đuốc cháy những ngọn đèn đường.
Chúng ta chờ cái chết như con sói cổ tích,
Nhưng tôi sợ kẻ đi trước, đầu tiên,
Lại là kẻ, cái miệng đỏ lo lắng,
Và trên mắt rủ tóc mái ưu phiền.
Osip Mandelstam, “От лёгкой жизни мы сошли с ума” (1913).
Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 