“Trái bản tính” – Czesław Miłosz

Czesław Miłosz (1911–2004) là nhà văn, nhà thơ, và dịch giả người Ba Lan. Ông được trao giải văn chương quốc tế Neustadt năm 1978 và giải Nobel văn chương năm 1980.

Trái bản tính

Nhiều bất hạnh đã nảy sinh từ niềm tin của tôi vào Chúa,

Một phần trong quan niệm của tôi về sự vĩ đại của con người.

Con người, bất chấp bản tính thú vật,
lẽ phải có một đời sống tinh thần phong phú,

Lẽ phải được dẫn dắt trong hành vi
bởi những động cơ được xem là cao cả và tót vời.

Anh ta giành được sự tôn trọng bằng cách trở thành một cận thiên thần.

Đây là hình ảnh tôi tìm thấy trên các trang văn học lãng mạn,

Được củng cố bởi cuộc đời của các thánh tử đạo.

Còn tôi? Tôi có kém hơn không? Tôi có nên xem mình một sinh vật kém hoàn hảo?

Than ôi, tôi chỉ thấy trong mình bản năng của một con đực thống trị, của một tinh trùng sung sức.

Cái tôi thực sự muốn là sức mạnh và danh tiếng, và đàn bà.

Bởi vậy tôi bắt đầu tạo dựng trong mình những cảm giác yêu thương và hy sinh.

Ở đây một câu chuyện nhỏ về Meg và Johnny sẽ hữu ích.

Johnny muốn Meg, vì cô sống trong một cung điện
gần như anh không thể với đến, một gã rách rưới tội nghiệp.

Hoặc bởi cô dường như một vẻ đẹp trên trời,
quá cao đối với một sinh vật thấp hèn như anh.

Meg muốn Johnny bởi vì anh có vẻ xán lạn hơn những người cầu hôn khác

Và bởi cô biết những khuyết điểm của mình và tự hào được chọn.

Một cuộc hôn nhân, rồi tình yêu, mà thực ra là hai nỗi cô đơn, mang đến cho cả hai nhiều đau khổ, cho đến khi họ ly hôn.

Chuyện có thể như vậy, hoặc không.

Dẫu sao đi nữa, tôi nhận ra một triết lý hoài nghi sẽ phù hợp với mình.

Không gán ghép những phẩm chất cao hơn cho con người,

Hay cho vị Chúa mà loài người tạo ra.

Khi ấy tôi sẽ có thể hòa hợp với bản tính của mình.

Song tôi vẫn nhắc lại, “Tôi tin vào Chúa,” và tôi biết
không có lý lẽ nào biện minh cho việc này.

Czesław Miłosz, “To Spite Nature,” Second Space, trans. author and Robert Hass (Ecco Press, 2004).

Copyright © 2004 by Czesław Miłosz | Nguyễn Huy Hoàng dịch.