“1940” – Bertolt Brecht

Bertolt Brecht (1898–1956) là một trong những nhà soạn kịch và đạo diễn sân khấu người Đức có ảnh hưởng lớn trong nửa đầu thế kỷ 20. Ông cũng làm thơ và viết một số truyện ngắn.

1940

I

Xuân đang đến. Gió nhẹ thổi
Dọn những hòn đảo khỏi băng mùa đông.
Các dân tộc phương Bắc run rẩy đợi
Các hạm đội của gã thợ sơn.

II

Từ thư viện
Bước ra những gã đồ tể.

Ghì chặt lũ trẻ
Những người mẹ đứng và chết lặng tìm
Trên trời phát minh của các nhà bác học.

III

Các nhà thiết kế ngồi
Cúi gằm trong phòng vẽ.
Sai một số là các thành phố của kẻ thù
Sẽ không bị phá hủy.

IV

Sương mù bao phủ
Con đường
Những cây dương
Các nông trại và
Pháo binh.

V

Tôi đang sống trên hòn đảo nhỏ Lidingö.
Nhưng đêm hôm trước
Tôi gặp ác mộng và mơ thấy mình ở một thành phố
Và phát hiện ra các bản tên đường
Bằng tiếng Đức. Đẫm mồ hôi
Tôi tỉnh dậy và nhẹ nhõm
Thấy cây thông tối đen trước cửa sổ và biết:
Tôi đã ở nước ngoài.

VI

Cậu con trai của tôi hỏi tôi: Con có nên học toán?
Để làm gì, tôi muốn nói. Hai mẩu bánh mì thì nhiều hơn một
Con cũng sẽ nhận ra.
Cậu con trai của tôi hỏi tôi: Có nên học tiếng Pháp?
Để làm gì, tôi muốn nói. Đế chế ấy sắp sụp đổ.
Con chỉ cần lấy tay xoa bụng mà rên
Là người ta sẽ rõ.
Cậu con trai của tôi hỏi tôi: Có nên học lịch sử?
Để làm gì, tôi muốn nói. Hãy học cách vùi đầu xuống đất
Rồi may ra con có thể sống sót.

Phải, hãy học toán, tôi nói
Học Pháp văn, học sử!

VII

Trước bức tường vôi trắng
Là hòm lính màu đen với những bản thảo.
Trên đó là đồ hút thuốc với những gạt tàn đồng.
Bức tranh Tàu, vẽ Kẻ hoài nghi
Treo trên đó. Cả những chiếc mặt nạ. Cạnh khung giường
Để chiếc đài sáu đèn nhỏ.
Mỗi sớm
Tôi lại bật công tắc và nghe
Những bản tin chiến thắng của kẻ thù.

VIII

Chạy trốn khỏi những người đồng hương
Bây giờ tôi đã đến Phần Lan. Những người bạn
Hôm qua tôi còn chưa quen, đã dựng vài chiếc giường
Trong những căn phòng sạch. Trên đài
Tôi nghe bản tin chiến thắng của những kẻ cặn bã. Tò mò
Tôi xem bản đồ châu lục. Tít trên Lapland
Hướng ra Bắc Băng Dương
Tôi vẫn thấy một cánh cửa nhỏ.

Bertolt Brecht, “1940” (1938–1941).

Nguyễn Huy Hoàng dịch.