“Giờ không ai còn lắng nghe những bài ca” – Anna Akhmatova
Anna Akhmatova sinh năm 1889 ở Odessa. Năm 1910 bà kết hôn với nhà thơ Nikolai Gumilev và cùng chồng và các nhà thơ như Osip Mandelstam và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme. Năm 1912 bà xuất bản tập thơ đầu và chỉ trong chín năm bà cho ra đời thêm bốn tập thơ khác. Năm 1918 bà ly hôn với Gumilev và kết hôn với Vladimir Shileyko cho đến khi ly dị năm 1926, trong khi Gumilev bị Cheka hành quyết năm 1921. Bà có thêm một mối tình nữa với Nikolai Punin, người qua đời trong Gulag năm 1953. Thơ của Akhmatova bị chính quyền cấm xuất bản cho đến năm 1940, rồi một lần nữa sau khi Thế chiến II kết thúc. Hai tuyển tập thơ của bà được xuất bản trở lại vào các năm 1958 và 1961, nhưng phải đến năm 1987 tác phẩm vĩ đại của bà về cuộc Đại thanh trừng, Requiem (Cầu hồn), mới được xuất bản ở Liên Xô. Thay vì chọn cuộc sống lưu vong như nhiều nhà thơ cùng thời, bà ở lại Leningrad cho đến khi qua đời năm 1966.
Giờ không ai còn lắng nghe những bài ca
Giờ không ai còn lắng nghe những bài ca.
Những ngày được dự đoán đã đến.
Khúc hát cuối, thế giới đã không còn mầu nhiệm,
Đừng ngân lên, đừng làm vỡ nát trái tim ta.
Vừa mới đây, một cánh én tự do
Mi hoàn thành đường bay của buổi sáng,
Mà giờ đã trở thành kẻ ăn mày đói khát,
Gõ vô ích trước cổng nhà người ta.
Anna Akhmatova, “Теперь никто не станет слушать песен” (1916).
Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 