“Lá thư bắt đầu với hai dòng của Czesław Miłosz” – Matthew Olzmann
Photo by David Becker/Getty Images
Matthew Olzmann sinh năm 1976 ở Detroit, Michigan. Anh là tác giả của hai tập thơ, Mezzanines (2013) và Contradictions in the Design (2016). Anh dạy ở Dartmouth College.
Lá thư bắt đầu với hai dòng của Czesław Miłosz
Bạn, người tôi không thể cứu,
Hãy nghe tôi.
Chúng ta liệu có thể đồng ý
rằng ba lô Kevlar không nên cần
cho những đứa trẻ đi bộ đến trường?
Những đứa trẻ ấy
cũng không nên cần có một bộ
áo giáp khi đứng
trên bãi cỏ trước nhà, hay lính bắn tỉa
để canh gác sau lưng
trong lúc chúng ăn ở McDonalds.
Chúng không nên phải dừng lại
để xem xét tốc độ
của một viên đạn hay nó sẽ làm
chúng biến dạng thế nào. Nhưng
một mùa đông, hồi ở Detroit,
tôi có một học trò
mở cửa ra và chết.
Đó là cửa
trước nhà em, nhưng
nó có thể là bất cứ cánh cửa nào,
và viên đạn có thể viết
bất cứ tên ai. Người bắn
mới mười ba tuổi
và đang nhắm
vào một người khác. Nhưng
viên đạn không quan tâm
chuyện “nhắm,” nó không
phân biệt giữa
người vô tội với người vô tội,
và làm sao viên đạn
có thể biết được rằng đứa trẻ
này sẽ mở cửa
đúng lúc không phải lúc
vì bạn em
đang ở ngoài và hét lên
cầu cứu. Tôi vừa nói
mình có “một” học trò
mở cửa ra và chết?
Không phải.
Có rất nhiều.
Lớp học của đau buồn
thì có nhiều chỗ ngồi
hơn trong lớp học toán
dù mỗi học trò
trong lớp học toán
đều có thể đếm tên
của những người chết.
Một đứa trẻ mở một cánh cửa. Viên đạn
chẳng thể nào biết được,
khẩu súng cũng vậy, vì
“súng không giết người,” nó không
có đầu óc để quyết định
những chuyện như thế, nó không chọn
hay có một lương tâm,
và khi người ta không
có lương tâm thì chúng ta gọi hắn
là kẻ bệnh hoạn. Đây là cách
chúng ta biết một người có thể là
loại súng trường tấn công nào,
và cách chúng ta phát hiện ra
địa ngục đang sôi sục ở bên trong
mỗi người bọn chúng. Hôm nay,
có một vụ xả súng
nữa với những đứa trẻ
chết ở mọi nơi. Đó là một ngôi trường,
một rạp chiếu phim, một bãi đậu.
Thế giới này
đầy những cánh cửa.
Và bạn, người tôi không thể cứu,
bạn có thể mở một cánh cửa
và bước vào đồng cỏ, hay khúc tụng ca.
Và nếu là khúc tụng ca, bạn sẽ được
tiếc thương, rồi được chôn
trong luận điệu tu từ.
Sẽ có những
tượng đài lập pháp,
những bông hoa nhỏ thắt
bằng băng đỏ.
Chúng ta nên làm gì? chúng tôi sẽ
lại hỏi. Trái đất sẽ đóng lại
như một cánh cửa bên trên bạn.
Chúng ta nên làm gì?
Còn tiếng “cách” bạn nghe?
Đấy chỉ là giọng chúng tôi,
cái chốt cửa tranh luận
đang trượt vào chỗ.
Matthew Olzmann, “Letter Beginning with Two Lines by Czesław Miłosz,” Poem-a-Day (January 5, 2016). This poem was included in The Best American Poetry 2017.
Copyright © 2016 by Matthew Olzmann | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 