“Một lời bào chữa cho bên bị” – Jack Gilbert
Girl Watching the Stars and Waning Moon, 1935 by Komura Settai
Jack Gilbert (1925–2012) là nhà thơ người Mỹ. Ông được trao giải văn chương Lannan cho thơ năm 1994, giải Stanley Kunitz năm 1993, giải thơ của Hiệp hội Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 2005, và hai lần lọt vào vòng chung khảo giải Pulitzer cho thơ vào các năm 1983 và 2013.
Một lời bào chữa cho bên bị
Nỗi buồn ở mọi nơi. Tàn sát ở mọi nơi. Nếu những đứa trẻ
không chết đói ở nơi này thì chúng cũng đang chết đói
ở nơi khác. Với những con ruồi trong lỗ mũi.
Nhưng chúng ta tận hưởng đời mình vì đó là điều Chúa muốn.
Nếu không thì những sớm mai trước bình minh mùa hè đã không
được tạo ra đẹp đẽ đến thế. Con hổ Bengal đã không
có lớp phục trang kỳ diệu đến thế. Những phụ nữ nghèo
ở đầu suối nước đang cười với nhau giữa những
khổ đau mà họ đã biết và sự khủng khiếp
trong tương lai của họ, mỉm cười và cười trong khi có người
trong làng đang ốm nặng. Ngày nào cũng có tiếng cười
trên những con phố đầy ghê rợn ở Calcutta,
và những người đàn bà cười trong những chiếc chuồng ở Bombay.
Nếu chối bỏ hạnh phúc, nếu kháng cự sự thỏa mãn của mình
thì chúng ta đã hạ thấp tầm quan trọng của sự thiếu thốn của họ.
Phải mạo hiểm mà vui. Có thể sống mà không có khoái lạc,
nhưng không phải niềm vui. Không phải sự tận hưởng. Chúng ta phải
có sự ương ngạnh để chấp nhận niềm vui của mình trong cái lò
tàn nhẫn của thế giới này. Lấy sự bất công làm thước đo
duy nhất cho sự chú ý của mình là ca ngợi Quỷ dữ.
Nếu đầu máy của Chúa có đụng phải chúng ta
thì chúng ta nên cảm ơn rằng tận cùng ấy là sự vĩ đại.
Chúng ta phải thừa nhận rằng sẽ có âm nhạc bất chấp tất cả.
Chúng ta đứng lần nữa trên mũi của một con thuyền nhỏ
neo đậu giữa đêm khuya trong bờ vịnh tí hon
nhìn ra hòn đảo đang say sưa ngủ: gần bến cảng
là ba quán cà phê đóng và một ngọn đèn trần rực sáng.
Nghe tiếng mái chèo khe khẽ trong im lặng của một con thuyền
chầm chậm bơi ra và rồi trở lại, điều đó thực sự xứng đáng
để bù đắp cho tất cả những năm của nỗi buồn sắp tới.
Jack Gilbert, “A Brief for the Defense,” Refusing Heaven (Knopf, 2005).
Copyright © 2005 by Jack Gilbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 