“Thì thời gian” – Robert Hass
Robert Hass (1941–) là nhà thơ và nhà phê bình văn học người Mỹ. Ông được trao giải Yale Younger Poets năm 1973, giải thơ của Hiệp hội Nhà Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 1996, giải Sách Quốc gia Mỹ cho thơ năm 2007, giải Pulitzer cho thơ năm 2008, giải PEN/Diamonstein-Spielvogel cho nghệ thuật tiểu luận năm 2013, và giải Wallace Stevens năm 2014, và được bổ nhiệm làm Poet Laureate của Hoa Kỳ trong hai nhiệm kỳ từ năm 1995 đến năm 1997.
Thì thời gian
Mùa đông, trong một căn phòng nhỏ, anh và cô
Đã làm tình hàng giờ. Kiệt sức,
Rất bận rộn vắt kiệt cơ thể nhau,
Họ bất ngờ nhìn nhau và cười.
“Gì thế?” anh nói. “Em không biết yêu anh thế nào cho đủ,”
Cô nói, một người phụ nữ nghĩ mình không thể sa
Vào sáo ngữ. Cô lướt những ngón tay trên ngực anh,
Những cái chạm thăm dò, như thể đang kiểm tra sự kinh ngạc của mình.
Anh nói, “Anh cũng thế.” Và cô, bắt đầu là chính mình
Lần nữa, “Ý anh là anh cũng không biết yêu anh thế nào cho đủ?”
“Ý anh là,” anh nắm lấy cánh tay cô trong tay và lắc,
“Cái này đến từ đâu?” Cô gõ đầu anh
Và nhìn vào mặt anh. “Anh có thật sự muốn biết?”
“Có,” anh nói. “Sự tự ghét bỏ,” cô nói. “Lòng mong mỏi Chúa.”
Hôn anh lần nữa. “Đấy không phải là nó là cái gì,” một cái nhún vai,
“Đấy là nó đến từ đâu.” Hôn cái miệng bầm tím của anh
Lần thứ hai, lần thứ ba. Nhiều năm sau, ở một thành phố khác,
Họ đang ăn tối trong một nhà hàng yên tĩnh gần công viên.
Mùa thu. Trước đó, mưa to: lá, màu đồng
Và màu đỏ khói, bay khắp nơi. Già đi hai mươi năm,
Cô rất đẹp. Một người sắc sảo. Cô đã trở thành,
Cô nói, một người làm vườn ám ảnh, những đứa con gái đã lớn.
Anh cố để không bị choáng ngợp bởi tình yêu hay lòng thương hại
Bởi anh thấy cô không có bàn tay. Anh nghĩ
Cô chắc hẳn đã cho chúng đi. Anh hình dung,
Rất rõ, có những buổi sáng cô thức dậy,
(Anh có một ký ức sống động về cô thời trẻ, khẽ động đậy
Từ giấc ngủ, đỏ ửng, cứ thế mở mắt ra)
Trước nỗi kinh hoàng nhất thời bởi cô không thể nhớ
Cô đã làm gì với chúng, vì sao chúng biến mất,
Rồi nhớ, trấn tĩnh mình, để ngày hôm ấy
Lại bắt đầu cái trình tự thông thường của nó.
Cô hỏi anh xem anh có nghĩ về cô. “Thỉnh thoảng,”
Anh nói, mỉm cười. “Còn em?” “Không nhiều,” cô nói,
“Em nghĩ đấy là vì chúng ta chưa bao giờ tồn tại trong thời gian.”
Anh xem xét những ngón tay dài của cô, bàn tay của một nghệ sĩ piano,
Hay của một người làm vườn, mạnh mẽ, hay vận động, trong lúc cô
Mân mê ly rượu của mình và anh hiểu, một cách mơ hồ,
Rằng cái biến mất chắc hẳn là đôi bàn tay anh. Rồi
Anh đang mô tả một cuộc họp mà anh đã ngồi cả ngày,
Chủ trì là một người mà họ đã cảm thấy, nhiều năm trước,
Cao giá hơn nhau. “Anh có biết cách diễn đạt
‘Một tên ngốc hoàn hảo,’” cô nói, và anh thích giọng
Điệu cô vô cùng. Cô bắt đầu một câu chuyện về cái công ty
Ở Maine mà cô đặt mua bóng đèn, do một người tị nạn Ba Lan
Cưới một người ly khai người Canada gốc Pháp ở Quebec gây dựng.
Đó là một câu chuyện với nhiều ngã rẽ bất ngờ và một bông
Lily màu đen sô cô la ở cuối. Anh lắng nghe,
Xem xét gương mặt cô, vẫn lật lại câu nói của cô.
Anh quyết định rằng cô suy nghĩ một cách biểu tượng
Hơn anh và điều đó dường như đã cứu vớt cô,
Bất chấp cả số phận luận của cô, khỏi một số kiểu đau đớn.
Cô thấy mình nghĩ anh là một người đàn ông thực tế,
Để ý, như thể cô đang nhớ lại nó, niềm vui của anh
Trong thực đơn, và cách nấu ăn, và kiến trúc căn phòng.
Nó làm cô cảm động—theo cách mà sự giới hạn nghiêm túc
Có thể cảm động, và cô cảm động bởi sự thu hút của anh với cô.
Cũng bởi anh là gì với cô. Cô nhìn thấy sự khao khát
Sống của mình khi ấy, hay không không sống có thể là chính xác hơn,
Từ một khoảng cách, như người lái xe có thể thấy từ đường
Một con nai giật mình chạy qua một cánh đồng trống trong mưa.
Con vật hoang dã. Ở đây và biến mất. Cái chết làm nó chua xót, hay,
Nếu chính xác không phải là cái chết, mà cô đã bắt đầu nghĩ
Như những sinh vật lục bục trong một đống phân ủ, thì thời gian.
Robert Hass, “Then Time,” Time and Materials (Ecco, 2007). This poem was first published in The New Yorker (April 5, 2004 Issue).
Copyright © 2007 by Robert Hass | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 