“Ông Cogito – sự trở về” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.

Ông Cogito – sự trở về

1

Ông Cogito
đã quyết định trở về
với bầu ngực đá
của tổ quốc

quyết định kịch tính
ông sẽ hối hận một cách cay đắng

nhưng ông không chịu được nữa
những lối nói trống rỗng hằng ngày
– comment allez-vous
– wie geht’s
– how are you

những câu hỏi tưởng chừng đơn giản
đòi hỏi một câu trả lời phức tạp

ông Cogito xé bỏ
những tấm gạc của sự thờ ơ thân thiện

ông đã thôi tin vào sự tiến bộ
ông quan tâm đến vết thương của chính mình

những trưng bày sự thừa mứa
làm ông thấy nhàm chán

ông chỉ gắn bó
với một cây cột Doric
thánh đường San Clemente
chân dung của một người phụ nữ
một cuốn sách ông không có thời gian đọc
và một vài điều nhỏ nhặt khác

bởi vậy mà ông trở về
ông đã thấy
biên giới
một cánh đồng cày
những tháp canh giết người
những bụi rậm kẽm gai

im lìm
một cánh cửa bọc thép
từ từ đóng lại sau lưng ông

và giờ
ông chỉ còn
một mình
trong kho bạc
của mọi nỗi bất hạnh

2

vậy tại sao ông lại trở về
những người bạn đặt câu hỏi
từ thế giới tốt đẹp hơn

ông có thể ở lại đây
bằng cách nào đó ổn định cuộc sống

giao phó vết thương
cho chất tẩy hóa học

bỏ nó lại phòng chờ
của những tòa sân bay rộng lớn

vậy tại sao ông lại trở về

– với vùng nước tuổi thơ
– với những chùm rễ rối
– với cái nắm chặt của ký ức
– với bàn tay khuôn mặt
cháy trên vỉ thời gian

những câu hỏi tưởng chừng đơn giản
đòi hỏi một câu trả lời phức tạp

có lẽ ông Cogito trở về
để đưa ra một câu trả lời

cho những lời thì thầm của nỗi sợ
cho hạnh phúc bất khả
cho cú đánh từ đằng sau
cho câu hỏi man trá

Zbigniew Herbert, “Mr. Cogito—the Return,” Report from the Besieged City and Other Poems, trans. John and Bogdana Carpenter (Ecco Press, 1985).

Copyright © 1983 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.