“Trước những bài thơ không gửi” – Anna Akhmatova
Anna Akhmatova sinh năm 1889 ở Odessa. Năm 1910 bà kết hôn với nhà thơ Nikolai Gumilev và cùng chồng và các nhà thơ như Osip Mandelstam và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme. Năm 1912 bà xuất bản tập thơ đầu và chỉ trong chín năm bà cho ra đời thêm bốn tập thơ khác. Năm 1918 bà ly hôn với Gumilev và kết hôn với Vladimir Shileyko cho đến khi ly dị năm 1926, trong khi Gumilev bị Cheka hành quyết năm 1921. Bà có thêm một mối tình nữa với Nikolai Punin, người qua đời trong Gulag năm 1953. Thơ của Akhmatova bị chính quyền cấm xuất bản cho đến năm 1940, rồi một lần nữa sau khi Thế chiến II kết thúc. Hai tuyển tập thơ của bà được xuất bản trở lại vào các năm 1958 và 1961, nhưng phải đến năm 1987 tác phẩm vĩ đại của bà về cuộc Đại thanh trừng, Requiem (Cầu hồn), mới được xuất bản ở Liên Xô. Thay vì chọn cuộc sống lưu vong như nhiều nhà thơ cùng thời, bà ở lại Leningrad cho đến khi qua đời năm 1966.
Trước những bài thơ không gửi
Những cơn gió giật mạnh bên bờ biển,
Và ngôi nhà chúng ta chẳng sống trong,
Và cái bóng cây tuyết tùng quý giá
Trước một ô cửa sổ bị cấm cùng…
Có một người trên thế gian, để gửi
Tất cả những dòng này. Mà thôi!
Cứ để đôi môi nở nụ cười cay đắng,
Và run rẩy lại chạm trái tim tôi.
1963
Anna Akhmatova, “При непосылке поэмы,” Седьмая книга (1936-1964).
Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 