“Ông Cogito và sự trường thọ” – Zbigniew Herbert

Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.

Ông Cogito và sự trường thọ

1

Ông Cogito
có thể tự hào về bản thân

ông đã vượt qua biên giới cuộc đời
của nhiều loài vật khác

        khi một con ong thợ
        đi về nơi an nghỉ vĩnh hằng
        em bé Cogito
        còn đang tận hưởng sức khỏe tốt

        khi cái chết tàn nhẫn
        lấy đi con chuột nhà
        ông đã khỏi ho gà
        khám phá ra lời nói và lửa

        nếu chúng ta tin
        các nhà thần học của các loài chim
        thì linh hồn chim én
        bay lên thiên đường
        sau mười
        mùa xuân trên trái đất

        ở tuổi này
        cậu chủ Cogito
        còn đang học tiểu học lớp bốn
        với kết quả không đều
        và bắt đầu để ý đến phụ nữ

        sau đó
        ông chiến thắng trong Thế chiến thứ hai
        (một thắng lợi đáng ngờ)
        đúng lúc một con dê
        lang thang về Valhalla của loài dê

        ông đạt được thành quả không nhỏ
        bất chấp vài kẻ độc tài
        đi qua Rubicon của nửa thế kỷ
        đầm đìa máu
        nhưng vẫn sống

        ông đánh bại
        con cá chép
        con cá sấu
        con cua

        bây giờ ông thấy mình
        ở giữa thời khắc cuối
        của một con cá chình
        và thời khắc cuối
        của một con voi

        đến đây
        thành thực mà nói
        những tham vọng của ông Cogito
        kết thúc

2

chung quan tài với một con voi
không làm ông sợ hãi chút nào

ông không muốn trường thọ
như một con vẹt
hay con Hippoglossus vulgaris

và cả
con đại bàng bay vút
con rùa bọc giáp
con thiên nga ngốc nghếch

cho đến cùng
ông Cogito muốn ca tụng
vẻ đẹp của dòng thời gian

chính vì thế ông không nốc Gelée Royale
hay uống tiên đan
không bắt tay với Mephisto

bằng sự săn sóc của một người làm vườn mát tay
ông trồng những nếp nhăn trên mặt

khiêm tốn chấp nhận vôi
đọng trong các tĩnh mạch

hân hoan với những khoảng trống ký ức
ông vốn bị ký ức dày vò

sự bất tử
từ khi còn nhỏ
đã đặt ông vào một trạng thái
run sợ

        sao phải ghen tị với các thần linh?

        – vì những gió lạnh trên trời
        – vì nền quản lý hủ bại
        – vì ham muốn không thỏa

        – vì một cái ngáp bao la

Zbigniew Herbert, “Mr. Cogito and Longevity,” Report from the Besieged City and Other Poems, trans. John and Bogdana Carpenter (Ecco Press, 1985).

Copyright © 1983 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.