“Leningrad” – Osip Mandelstam
Osip Mandelstam sinh năm 1891 trong một gia đình Do Thái ở Warsaw. Năm 1911 ông cùng các nhà thơ Nikolai Gumilev và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme và xuất bản tập thơ đầu năm 1913. Năm 1922 ông kết hôn với Nadezhda Khazina và chuyển đến Moskva, nơi ông kiếm sống bằng công việc phê bình và dịch thuật. Năm 1933 ông viết một bài thơ giễu nhại Stalin, dẫn đến việc bị bắt giữ và kết án đi đày trong năm sau đó. Trong làn sóng Đại thanh trừng 1936–1938, ông bị bắt lần thứ hai và bị kết án năm năm tù vì “các hoạt động phản cách mạng.” Ông qua đời ở trại trung chuyển Vtoraya Rechka gần Vladivostok vào tháng 12 năm 1938.
Leningrad
Tôi đã trở về với thành phố của tôi, quen đến tận nước mắt,
Đến những ven, đến những hạch sưng tấy thuở nhi đồng.
Mi đã trở về đây, – vậy hãy nuốt mau cho bằng hết
Dầu cá những ngọn đèn Leningrad bên sông.
Mi hãy nhận ra mau cái ngày tháng Chạp,
Khi lòng đỏ trộn lẫn với hắc ín bất tường.
Pê-téc-bua! tôi vẫn chưa muốn chết:
Người vẫn có những số điện thoại tôi dùng.
Pê-téc-bua! tôi vẫn còn những địa chỉ trong lòng,
Lần theo đó tôi sẽ tìm thấy giọng của những người đã khuất.
Tôi sống trên những bậc thang tối, và không dứt
Cái chuông cửa đã giật cho đứt đập vào hai thái dương.
Và suốt đêm tôi đã chờ những vị khách, khách
Quý, lạch xạch những sợi xích cửa phòng.
Osip Mandelstam, “Ленинград” (1930).
Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 