“Tôi học cách sống đơn giản, khôn ngoan” – Anna Akhmatova
Anna Akhmatova sinh năm 1889 ở Odessa. Năm 1910 bà kết hôn với nhà thơ Nikolai Gumilev và cùng chồng và các nhà thơ như Osip Mandelstam và Sergey Gorodetsky lập nên trường phái thơ Acme. Năm 1912 bà xuất bản tập thơ đầu và chỉ trong chín năm bà cho ra đời thêm bốn tập thơ khác. Năm 1918 bà ly hôn với Gumilev và kết hôn với Vladimir Shileyko cho đến khi ly dị năm 1926, trong khi Gumilev bị Cheka hành quyết năm 1921. Bà có thêm một mối tình nữa với Nikolai Punin, người qua đời trong Gulag năm 1953. Thơ của Akhmatova bị chính quyền cấm xuất bản cho đến năm 1940, rồi một lần nữa sau khi Thế chiến II kết thúc. Hai tuyển tập thơ của bà được xuất bản trở lại vào các năm 1958 và 1961, nhưng phải đến năm 1987 tác phẩm vĩ đại của bà về cuộc Đại thanh trừng, Requiem (Cầu hồn), mới được xuất bản ở Liên Xô. Thay vì chọn cuộc sống lưu vong như nhiều nhà thơ cùng thời, bà ở lại Leningrad cho đến khi qua đời năm 1966.
Tôi học cách sống đơn giản, khôn ngoan
Tôi học cách sống đơn giản, khôn ngoan,
Nhìn lên trời và cầu nguyện trước Chúa,
Lang thang thật lâu trước khi trời tối,
Để nhẹ bớt những lo lắng không cần.
Trong khe sâu xào xạc đám ngưu bàng,
Chùm thanh lương đã rũ màu vàng đỏ,
Tôi sẽ viết những dòng thơ vui vẻ
Về cuộc sống chóng tàn và đẹp tươi.
Trở về nhà. Liếm vào lòng bàn tay,
Con mèo xù khẽ gừ gừ âu yếm.
Và đằng xa, trông những ngọn lửa sáng
Trên tòa tháp của xưởng gỗ bên hồ.
Chỉ thi thoảng bay về nhà trên mái
Trong im lặng một tiếng cò cắt qua.
Và giả như anh có gõ cửa nhà,
Tôi nghĩ tôi sẽ còn chẳng nghe thấy.
Anna Akhmatova, “Я научилась просто, мудро жить” (1912).
Nguyễn Huy Hoàng & Phạm Hà Anh dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 