“Những cây chanh” – Eugenio Montale
Eugenio Montale (1896–1981) là nhà thơ người Ý. Ông được trao giải Nobel văn chương năm 1975.
Những cây chanh
Hãy nghe tôi, các nhà thơ đội nguyệt quế
chỉ đi giữa những loài cây
có những cái tên lạ: hoàng dương, nữ trinh, ô rô.
Còn tôi, tôi thích những con đường dẫn tới
những mương cỏ nơi bọn trẻ
vốc lên từ những vũng nước cạn
một vài con chình chết đói:
những con đường chạy dọc đôi bờ
đi xuống giữa những bụi sậy
qua vườn cây, đến giữa những cây chanh.
Tốt hơn nếu trận cãi cọ của lũ chim
tắt ngúm, bị nuốt chửng bởi màu xanh:
bạn sẽ nghe rõ hơn tiếng thì thầm
của những cành thân thiện trong không khí chưa hẳn yên lặng,
những cảm giác của cái mùi
không thể tách lìa mình khỏi đất
đổ một sự ngọt ngào khắc khoải lên tim.
Ở đây, bằng một phép lạ, cuộc chiến
của những dục vọng giằng kéo cũng dừng;
người nghèo chúng ta cũng chia phần giàu có,
đó là mùi của những cây chanh.
Hãy xem, trong những khoảng lặng này, nơi mọi thứ
từ bỏ chính mình và tựa như
suýt phản bội bí mật cuối cùng,
đôi khi chúng ta cảm thấy sắp
phát hiện ra một sai lầm của Tự nhiên,
điểm chết của thế giới, mắt xích không giữ được,
sợi dây để rút mà cuối cùng sẽ đặt chúng ta
vào giữa một sự thật.
Ánh mắt tìm kiếm xung quanh,
tâm trí dò la, hợp, chia
trong cái mùi hương lan tỏa
giữa uể oải nhất của ngày.
Đó là những khoảng lặng ta thấy
trong mỗi bóng người thoáng qua
một cái Thần bị xáo động.
Nhưng ảo ảnh tắt và thời gian đưa chúng ta trở lại
những phố thị ồn ào nơi màu xanh xuất hiện
chắp vá, trên mái, giữa những gờ đua.
Rồi mưa làm mỏi đất; sự buồn chán
của mùa đông dày đặc trên những mái nhà,
ánh sáng trở nên keo kiệt – tâm hồn nên đắng.
Rồi một ngày qua cánh cửa khép hờ
giữa những cây trong sân
màu vàng của những quả chanh xuất lộ;
và cái lạnh của trái tim tan chảy
và chúng đập rộn trong lồng ngực chúng ta
những bài hát của chúng
những cây kèn vàng của nắng.
Eugenio Montale, “The Lemons,” Collected Poems, 1920–1954, trans. Jonathan Galassi (Farrar, Straus and Giroux, 1998).
Copyright © 1925 by Euenio Montale | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 