“Tiên đề” – Joseph Brodsky
Joseph Brodsky sinh năm 1940 ở Leningrad và định cư ở Hoa Kỳ từ năm 1972 sau khi bị chính quyền Liên Xô trục xuất. Ông được trao giải phê bình của Hiệp hội Nhà Phê bình Sách Quốc gia Mỹ năm 1986 và giải Nobel văn chương năm 1987, sau đó được bổ nhiệm làm Poet Laureate của Hoa Kỳ từ năm 1991 đến năm 1992. Ông qua đời ở New York City năm 1996.
Tiên đề
Thế giới được tạo ra từ sự pha trộn giữa bùn, nước, lửa,
khí, lẫn tiếng kêu “Đừng động vào tôi!” trong đống bầy nhầy đó,
làm bùng ra thoạt đầu là một cái cây, cuối cùng đến một khuôn mặt,
để bạn khỏi nghĩ trên đời này chẳng có một cái gì chết tiệt.
Rồi hiện ra những căn phòng, đồ đạc, những tình yêu mãnh liệt,
sự thèm khát tương lai của quá khứ, của giọng nam cao với lá phổi mệt.
Các chữ cái bắt đầu chuyển động, làm nhãn cầu gợn sóng,
và sự trống rỗng trở nên sợ hãi cho số phận của nó.
Chim là những kẻ đầu tiên nhận thấy, dẫu một ngôi sao
cũng báo hiệu số phận của một hòn đá bị quăng đi xa.
Mọi âm thanh, bất kể âm nhạc, một tiếng thì thầm, gió hú,
là kết quả của việc cọ xát với đồng loại của mọi thứ.
Trong mỏ hét, trong mây tích, trong sao xung rực lửa,
cái tai nghe ra cùng một tiếng cằn nhằn “Hết chỗ,”
hoặc như tiếng vọng của đứa con người thợ mộc, hoặc
như những mặt trời lạnh lẽo vô địa chỉ lập bập SOS.
Và tuân theo tiếng kêu “Cút! Xéo! Biến! Cuốn gói đi cho
khuất mắt!,” bản thân không gian, mang biệt danh nền tảng
của cuộc sống, bị làm cho đui mù bởi vô số âm mưu,
hướng về phía thuần thời gian, nơi không ai tán thưởng.
Nhưng đừng sợ: tôi đã từng ở đó. Ở trong ruột của nó
là một bánh xe quay khổng lồ, nhăn nheo, những chiếc rễ
cắm vào một nguyên liệu thô có nguồn cung cấp
chúng ta, những vỉa tầng, nhân lên một cách háo hức.
Joseph Brodsky, “Axiom,” trans. author and Jonathan Aaron, So Forth (Farrar, Straus and Giroux, 1996).
Copyright © 1990 by Joseph Brodsky | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 