“Damastes còn có tên là Procrustes nói” – Zbigniew Herbert
Zbigniew Herbert (1924–1998) là nhà thơ người Ba Lan. Ông được trao nhiều giải thưởng văn học, trong đó có giải nhà nước Áo cho văn chương châu Âu năm 1965, giải Herder năm 1973, và giải Jerusalem năm 1991. Ngoài thơ, ông cũng viết tiểu luận, một số vở kịch, và văn xuôi.
Damastes còn có tên là Procrustes nói
Ðế quốc di động của ta giữa Athens và Megara
ta trị vì một mình trên những cánh rừng khe vực dốc núi
không lời khuyên của bọn già phù hiệu ngu ngốc với một cây gậy đơn giản
chỉ che thân trong bóng sói
và nỗi hãi hùng mà âm thanh của cái từ Damastes gây ra
ta không có thần dân tức là ta đã có chúng trong chốc lát
chúng không sống được đến bình minh nhưng sẽ là vu khống
nếu gọi ta là cướp như những kẻ ngụy tạo lịch sử cho rằng
thật ra ta là một học giả và nhà cải cách xã hội
niềm say mê thực sự của ta là nhân trắc học
ta phát minh ra một cái giường với kích thước của một người hoàn hảo
ta so sánh những kẻ đi đường bắt được với chiếc giường này
thật khó tránh – ta thừa nhận – phải kéo tay chặt chân
bệnh nhân chết nhưng chúng chết càng nhiều
ta càng chắc rằng nghiên cứu của mình là đúng
mục tiêu cao cả tiến bộ đòi hỏi sự hy sinh
ta muốn xóa bỏ sự khác biệt giữa kẻ cao người thấp
ta muốn đưa ra hình dạng duy nhất cho nhân loại đa dạng một cách ghê tởm
chưa bao giờ ta thôi nỗ lực làm cho mọi người bình đẳng
ta đã bị Theseus lấy mạng kẻ giết Minotaur vô tội
kẻ đã đi qua mê cung với cuộn chỉ của một người đàn bà
một kẻ lừa bịp đầy mánh lới không quy tắc hay tầm nhìn về tương lai
ta có niềm tin vững chắc rằng những người khác sẽ gánh vác trọng trách
và đưa công việc đã được bắt đầu đầy hiển hách đi tới hoàn tất
Zbigniew Herbert, “Damastes (Also Known as Procrustes) Speaks,” Report from the Besieged City and Other Poems, trans. John and Bogdana Carpenter (Ecco Press, 1985).
Copyright © 1983 by Zbigniew Herbert | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 