“Gửi Giorgos Seferis dưới âm gian” – Seamus Heaney
Seamus Heaney sinh năm 1939 ở hạt Derry, Bắc Ireland. Ông xuất bản tập thơ đầu năm 1966, theo sau là các tập thơ, phê bình, và dịch phẩm đưa ông đến vị thế là một trong những nhà thơ hàng đầu của thế hệ mình. Ông được trao giải E. M. Forster năm 1975, giải Nobel văn chương năm 1995, hai giải Whitbread vào các năm 1996 và 1999, giải Irish PEN năm 2005, giải T. S. Eliot năm 2006, giải David Cohen năm 2009, giải Forward cho tập thơ xuất sắc nhất năm 2010, và giải công nhận trọn đời của giải thơ Griffin năm 2012. Ông qua đời ở Dublin năm 2013.
Gửi Giorgos Seferis dưới âm gian
Họ bắt đầu tranh luận về những bụi gai nhọn nở hoa vàng rực rỡ trên sườn núi: chúng là tật lê hay kim tước?… “Nó làm tôi nhớ đến một điều,” Giorgos nói. “Tôi không biết…”
Thứ xanh lá dưới chân ông
là lan nhật quang và cũng đúng thôi,
nhưng sao tôi nghĩ seggans?
Và nghĩ về một ngày xuân
trong những ngày của ông năm ‘71: Poseidon
tạo sóng trên biển và trong không khí
quanh Cape Sounion, tên nơi đó
tất thảy gió ozon và tiếng gầm hang động,
quá thế giới này, Giorgos, cho ông
chú tâm vào một cảnh thế giới khác
ở đâu đó ngay bên kia
đỉnh núi, cái cạnh cắt
của không nhớ.
Ánh sáng chết tiệt. Mặc kệ nó.
Nhắm mắt lại và tập trung.
Không miện gai, không trượng sậy
hay cung vua Herod, mà ha!
ông nhớ ra! Một cuộc, phải, xuống địa ngục:
những bàn chải gai nhọn
mà Plato đã kể, số phận tên bạo chúa
trong đoạn văn ông dẫn:
“Họ trói tay chân,
họ vật ông ta xuống và lột da ông ta,
rạch thịt ông ta trên bụi aspalathoi gai góc,
và ném ông ta xuống Tartarus, như giẻ rách.”
Như phải thế
với một bạo chúa. Song, đối với ông, có lẽ
quá nhiều trong cái đúng, quá đen và trắng,
tuy vẫn là cơ hội của ông để chống
những kẻ như hắn,
một lời cuối với ý định phá vỡ
sự im lặng nhiều phản đối.
Và đối với tôi một cơ hội để kiểm tra cái cạnh
của seggans, lưỡi dao phương ngữ
xưa và khó và giáp lá cà
hơn cái từ thường được dùng ngày nay:
sedge – thứ dao cao su, kẹo dẻo.
Seamus Heaney, “To George Seferis in the Underworld,” District and Circle (Faber and Faber, 2006).
Copyright © 2006 by Seamus Heaney | Nguyễn Huy Hoàng dịch.
Nguyễn Huy Hoàng 